Το κίνδυνο έκρηξης του ευρωσκεπτικισμού στη χώρα μας σε περίπτωση που οι δανειστές προκαλέσουν νέα ταπείνωση σε βάρος της Ελλάδας, επισημαίνει ο Νίκος Φίλης σε συνέντευξή του στη Real News της Κυριακής
«Αν οι δανειστές επιχειρήσουν να προκαλέσουν μια νέα ταπείνωση σε βάρος της χώρας, τότε θα δοκιμαστεί τραγικά ο ευρωπαϊκός προσανατολισμός. Η απογοήτευση θα τροφοδοτήσει μια έκρηξη του ευρωσκεπτικισμού, για πρώτη φορά ίσως σε πλειοψηφικά ποσοστά, σε μια περίοδο που δεν υπάρχει «υγειονομική» ζώνη στην Ευρώπη. Τέτοιες εξελίξεις δεν μπορούν να αντιμετωπισθούν ερήμην του λαού.»
Επίσης τονίζει την ανάγκη ο ΣΥΡΙΖΑ να επιβεβαιώνει καθημερινά τη διαφορετικότητά του στην άσκηση της διακυβέρνησης
«Ο ΣΥΡΙΖΑ, που ήρθε στην κυβέρνηση ως ριζικά διαφορετικό κόμμα από τα καθεστωτικά κόμματα, κινδυνεύει, αν δεν επιβεβαιώνει τη διαφορετικότητά του. Αν δηλαδή παλινδρομεί, αν δεν εμπεδώνει ένα νέο ήθος και ύφος διακυβέρνησης, στηριγμένο στην ειλικρίνεια, την αλήθεια και τη γνησιότητα των προθέσεων, χωρίς αλαζονεία, χωρίς να ενδίδει στις σειρήνες της διαπλοκής, χωρίς να ξεχνά ότι είναι ένα ανάχωμα δημοκρατίας, σε μια περίοδο που η κρίση και ο εθνικιστικός παροξυσμός σπρώχνει τις ευρωπαϊκές κοινωνίες προς τα δεξιά και την ακροδεξιά.»
Τέλος αναφέρεται στο νέο πολιτικό σκηνικό στην Ευρώπη και την ανάγκη δημιουργίας προϋποθέσεων ώστε να ηττηθεί ο δεξιός πόλος στη χώρα μας
«Καθώς η χώρα επιστρέφει στην κανονικότητα, διαμορφώνονται δύο αντιτιθέμενοι πόλοι προγραμματικά και αξιακά, με αναφορές μάλιστα στην ιστορία της χώρας καθώς και στην κυοφορούμενη νέα ευρωπαϊκή πραγματικότητα. Η πόλωση μεταξύ Δεξιάς (με ολοένα αυξανόμενη την ακροδεξιά επιρροή) και της Αριστεράς (με την ευρύτερη δυνατή συμπόρευση κεντροαριστερών και αριστερών δυνάμεων) επανέρχεται στο ευρωπαϊκό πολιτικό σκηνικό. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, όλοι καλούμαστε να επανατοποθετηθούμε. Να διαμορφώσουμε προϋποθέσεις κοινού προγράμματος και να προνοήσουμε ώστε να ηττηθεί ο δεξιός πόλος, που έτσι κι αλλιώς, παρά το προβάδισμά του στις δημοσκοπήσεις, δεν εμφανίζει πειστικότητα και δυναμική.»
Ολόκληρη η συνέντευξη
Τελικά υπάρχουν όρια στη διαπραγμάτευση κ. Φίλη; Μέχρι πού μπορεί να κάνει πίσω η κυβέρνηση;
Διαπραγμάτευση χωρίς όρια είναι σαν πόλεμος δίχως όπλα. Διαφορετικά, μιλάμε όχι απλά για περιορισμούς στην άσκηση της εξουσίας αλλά για πλήρη παράδοση. Η κυβέρνηση, κάτω από αδίσταχτους εκβιασμούς το καλοκαίρι του 2015, έχει δεσμευτεί σε ένα πρόγραμμα, πάνω στο οποίο ζήτησε την έγκριση του ελληνικού λαού τον Σεπτέμβριο του 2015 και εφαρμόζει τώρα. Καμιά κυβέρνηση δεν έχει δικαίωμα να προσυπογράψει πολιτικές και μέτρα που ξεφεύγουν από τη λαϊκή εξουσιοδότηση και δεσμεύουν τις επόμενες κυβερνήσεις. Πολύ περισσότερο που τα πρόσθετα μέτρα θα είναι υφεσιακά. Η παραμονή, τελικώς, του ΔΝΤ στην Ελλάδα προοιωνίζεται παράταση των αδιεξόδων.
Το «παραμένουμε στην κυβέρνηση πάση θυσία» μπορεί να ισχύσει στον ΣΥΡΙΖΑ;
Το εγχείρημα της αριστερής διακυβέρνησης πρέπει «πάση θυσία» να κρατηθεί ζωντανό και πολιτικά αποτελεσματικό για όσο καιρό διαρκεί η λαϊκή εντολή. Η παραμονή στην εξουσία δεν είναι αυτοσκοπός για ένα αριστερό κόμμα. Είναι μια ευκαιρία για βαθιές δημοκρατικές μεταρρυθμίσεις και για κοινωνικές πολιτικές που θα βγάλουν την κοινωνία από την περιθωριοποίησή της.
Εκτιμάτε ότι το Grexit ξαναμπαίνει πάνω στο τραπέζι; Ή, έστω, ότι το ξαναβάζει ο Β. Σόιμπλε;
Δεν γνωρίζω αν ξαναμπαίνει το Grexit, αλλά ήδη έχει αποφασισθεί το Brexit , στην Ιταλία κερδίζει έδαφος η πρόταση για την έξοδο της χώρας από το ευρώ, ενώ στην Πορτογαλία, που βγήκε από το Μνημόνιο, το δημόσιο χρέος έχει και πάλι εκτοξευτεί. Η λιτότητα και η επιμονή της Γερμανίας να αντιμετωπίζει τηνευρωζώνη ως αυλή της, επιδεινώνει τις ανισότητες και τις ανισορροπίες. Αυτή τη φορά δεν είναι η Ελλάδα το μαύρο πρόβατο Είναι ο ευρωπαϊκός νότος, αλλά και άλλες χώρες, που έχουν αντικειμενικά μπει σε μια δεύτερη ταχύτητα στην ευρωζώνη. Τίποτα λοιπόν δεν είναι όμοιο με το 2015, όταν ο Σόιμπλε είχε απομονώσει την Ελλάδα.
Δυο χρόνια μετά την ανάληψη της εξουσίαςαπό τον ΣΥΡΙΖΑ από τι πραγματικά κινδυνεύει η κυβέρνησή του;
Υπάρχει πάντοτε η παγκόσμια αβεβαιότητα, η επαπειλούμενη επιδείνωση των σχέσεων ΗΠΑ-Ε.Ε., οι ασύμμετρες απειλές των πολέμων στην περιοχή και το προσφυγικό. Όλα αυτά η κυβέρνηση καλείται να τα αντιμετωπίσει σε συνεργασία με άλλες χώρες, αλλά και άλλες συγγενείς δυνάμεις στην Ευρώπη όπως η ριζοσπαστική Αριστερά, οι σοσιαλδημοκράτες, οι Πράσινοι και τα κινήματα πολιτών. Οι πολίτες αντιλαμβάνονται τις πραγματικές δυσκολίες ως προς την οικονομική πολιτική, γι’ αυτό και η δικαιολογημένη δυσαρέσκεια δεν έχει προσλάβει χαρακτήρα πολιτικής ανατροπής. Ο ΣΥΡΙΖΑ, που ήρθε στην κυβέρνηση ως ριζικά διαφορετικό κόμμα από τα καθεστωτικά κόμματα, κινδυνεύει, αν δεν επιβεβαιώνει τη διαφορετικότητά του. Αν δηλαδή παλινδρομεί, αν δεν εμπεδώνει ένα νέο ήθος και ύφος διακυβέρνησης, στηριγμένο στην ειλικρίνεια, την αλήθεια και τη γνησιότητα των προθέσεων, χωρίς αλαζονεία, χωρίς να ενδίδει στις σειρήνες της διαπλοκής, χωρίς να ξεχνά ότι είναι ένα ανάχωμα δημοκρατίας, σε μια περίοδο που η κρίση και ο εθνικιστικός παροξυσμός σπρώχνει τις ευρωπαϊκές κοινωνίες προς τα δεξιά και την ακροδεξιά.
Μπορεί να εξαντληθεί η τετραετία με τη συγκυβέρνηση με τους ΑΝΕΛ και τον Π. Καμμένο;
Μπορεί. Θυμίζω βέβαια ότι ησυγκυβέρνηση με τους ΑΝΕΛ έγινε όταν η διάκριση Μνημόνιο-αντιΜνημόνιο καθόριζε απόλυτα τις πολιτικές εξελίξεις. Ήταν αναγκαστική για να μην υπάρξει ακυβερνησία και να μην διευκολυνθεί η επιδίωξη του παλαιοκομματισμού να παραμείνει γαντζωμένος στην εξουσία. Αλλοίμονο λοιπόν αν μια αναγκαστική επιλογή μετατραπεί σε στρατηγική επιδίωξη. Και δυο φορές αλλοίμονο αν αφήνεται η εντύπωση ότι ο μικρός κυβερνητικός εταίρος, μέσω απειλών ότι θα ρίξει την κυβέρνηση, υπαγορεύει πολιτικές ή καθορίζει τη σύνθεση του υπουργικού συμβουλίου.
«Καθώς η χώρα επιστρέφει στην κανονικότητα, διαμορφώνονται δύο αντιτιθέμενοι πόλοι προγραμματικά και αξιακά, με αναφορές μάλιστα στην ιστορία της χώρας καθώς και στην κυοφορούμενη νέα ευρωπαϊκή πραγματικότητα. Η πόλωση μεταξύ Δεξιάς (με ολοένα αυξανόμενη την ακροδεξιά επιρροή) και της Αριστεράς (με την ευρύτερη δυνατή συμπόρευση κεντροαριστερών και αριστερών δυνάμεων) επανέρχεται στο ευρωπαϊκό πολιτικό σκηνικό. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, όλοι καλούμαστε να επανατοποθετηθούμε. Να διαμορφώσουμε προϋποθέσεις κοινού προγράμματος και να προνοήσουμε ώστε να ηττηθεί ο δεξιός πόλος, που έτσι κι αλλιώς, παρά το προβάδισμά του στις δημοσκοπήσεις, δεν εμφανίζει πειστικότητα και δυναμική.»
Ολόκληρη η συνέντευξη
Τελικά υπάρχουν όρια στη διαπραγμάτευση κ. Φίλη; Μέχρι πού μπορεί να κάνει πίσω η κυβέρνηση;
Διαπραγμάτευση χωρίς όρια είναι σαν πόλεμος δίχως όπλα. Διαφορετικά, μιλάμε όχι απλά για περιορισμούς στην άσκηση της εξουσίας αλλά για πλήρη παράδοση. Η κυβέρνηση, κάτω από αδίσταχτους εκβιασμούς το καλοκαίρι του 2015, έχει δεσμευτεί σε ένα πρόγραμμα, πάνω στο οποίο ζήτησε την έγκριση του ελληνικού λαού τον Σεπτέμβριο του 2015 και εφαρμόζει τώρα. Καμιά κυβέρνηση δεν έχει δικαίωμα να προσυπογράψει πολιτικές και μέτρα που ξεφεύγουν από τη λαϊκή εξουσιοδότηση και δεσμεύουν τις επόμενες κυβερνήσεις. Πολύ περισσότερο που τα πρόσθετα μέτρα θα είναι υφεσιακά. Η παραμονή, τελικώς, του ΔΝΤ στην Ελλάδα προοιωνίζεται παράταση των αδιεξόδων.
Το «παραμένουμε στην κυβέρνηση πάση θυσία» μπορεί να ισχύσει στον ΣΥΡΙΖΑ;
Το εγχείρημα της αριστερής διακυβέρνησης πρέπει «πάση θυσία» να κρατηθεί ζωντανό και πολιτικά αποτελεσματικό για όσο καιρό διαρκεί η λαϊκή εντολή. Η παραμονή στην εξουσία δεν είναι αυτοσκοπός για ένα αριστερό κόμμα. Είναι μια ευκαιρία για βαθιές δημοκρατικές μεταρρυθμίσεις και για κοινωνικές πολιτικές που θα βγάλουν την κοινωνία από την περιθωριοποίησή της.
Εκτιμάτε ότι το Grexit ξαναμπαίνει πάνω στο τραπέζι; Ή, έστω, ότι το ξαναβάζει ο Β. Σόιμπλε;
Δεν γνωρίζω αν ξαναμπαίνει το Grexit, αλλά ήδη έχει αποφασισθεί το Brexit , στην Ιταλία κερδίζει έδαφος η πρόταση για την έξοδο της χώρας από το ευρώ, ενώ στην Πορτογαλία, που βγήκε από το Μνημόνιο, το δημόσιο χρέος έχει και πάλι εκτοξευτεί. Η λιτότητα και η επιμονή της Γερμανίας να αντιμετωπίζει τηνευρωζώνη ως αυλή της, επιδεινώνει τις ανισότητες και τις ανισορροπίες. Αυτή τη φορά δεν είναι η Ελλάδα το μαύρο πρόβατο Είναι ο ευρωπαϊκός νότος, αλλά και άλλες χώρες, που έχουν αντικειμενικά μπει σε μια δεύτερη ταχύτητα στην ευρωζώνη. Τίποτα λοιπόν δεν είναι όμοιο με το 2015, όταν ο Σόιμπλε είχε απομονώσει την Ελλάδα.
Δυο χρόνια μετά την ανάληψη της εξουσίαςαπό τον ΣΥΡΙΖΑ από τι πραγματικά κινδυνεύει η κυβέρνησή του;
Υπάρχει πάντοτε η παγκόσμια αβεβαιότητα, η επαπειλούμενη επιδείνωση των σχέσεων ΗΠΑ-Ε.Ε., οι ασύμμετρες απειλές των πολέμων στην περιοχή και το προσφυγικό. Όλα αυτά η κυβέρνηση καλείται να τα αντιμετωπίσει σε συνεργασία με άλλες χώρες, αλλά και άλλες συγγενείς δυνάμεις στην Ευρώπη όπως η ριζοσπαστική Αριστερά, οι σοσιαλδημοκράτες, οι Πράσινοι και τα κινήματα πολιτών. Οι πολίτες αντιλαμβάνονται τις πραγματικές δυσκολίες ως προς την οικονομική πολιτική, γι’ αυτό και η δικαιολογημένη δυσαρέσκεια δεν έχει προσλάβει χαρακτήρα πολιτικής ανατροπής. Ο ΣΥΡΙΖΑ, που ήρθε στην κυβέρνηση ως ριζικά διαφορετικό κόμμα από τα καθεστωτικά κόμματα, κινδυνεύει, αν δεν επιβεβαιώνει τη διαφορετικότητά του. Αν δηλαδή παλινδρομεί, αν δεν εμπεδώνει ένα νέο ήθος και ύφος διακυβέρνησης, στηριγμένο στην ειλικρίνεια, την αλήθεια και τη γνησιότητα των προθέσεων, χωρίς αλαζονεία, χωρίς να ενδίδει στις σειρήνες της διαπλοκής, χωρίς να ξεχνά ότι είναι ένα ανάχωμα δημοκρατίας, σε μια περίοδο που η κρίση και ο εθνικιστικός παροξυσμός σπρώχνει τις ευρωπαϊκές κοινωνίες προς τα δεξιά και την ακροδεξιά.
Μπορεί να εξαντληθεί η τετραετία με τη συγκυβέρνηση με τους ΑΝΕΛ και τον Π. Καμμένο;
Μπορεί. Θυμίζω βέβαια ότι ησυγκυβέρνηση με τους ΑΝΕΛ έγινε όταν η διάκριση Μνημόνιο-αντιΜνημόνιο καθόριζε απόλυτα τις πολιτικές εξελίξεις. Ήταν αναγκαστική για να μην υπάρξει ακυβερνησία και να μην διευκολυνθεί η επιδίωξη του παλαιοκομματισμού να παραμείνει γαντζωμένος στην εξουσία. Αλλοίμονο λοιπόν αν μια αναγκαστική επιλογή μετατραπεί σε στρατηγική επιδίωξη. Και δυο φορές αλλοίμονο αν αφήνεται η εντύπωση ότι ο μικρός κυβερνητικός εταίρος, μέσω απειλών ότι θα ρίξει την κυβέρνηση, υπαγορεύει πολιτικές ή καθορίζει τη σύνθεση του υπουργικού συμβουλίου.
Πρόταση διεύρυνσης της κυβερνητικής πλειοψηφίας με τη Δημοκρατική Συμπαράταξη υπό ποίες προϋποθέσεις, κατά τη γνώμη σας, μπορεί να υπάρξει;
Καθώς η χώρα επιστρέφει (βασανιστικά είναι η αλήθεια…) στην κανονικότητα, διαμορφώνονται δύο αντιτιθέμενοι πόλοι προγραμματικά και αξιακά, με αναφορές μάλιστα στην ιστορία της χώρας καθώς και στην κυοφορούμενη νέα ευρωπαϊκή πραγματικότητα. Η άνοδος του ακροδεξιού μεγιστάνα Τραμπ επισφράγισε τη χρεοκοπία της σοσιαλφιλελεύθερης συναίνεσης στο κέντρο, που επί είκοσι χρόνια συγκρότησε τα κυβερνητικά σχήματα του νεοφιλελευθερισμού και της λιτότητας στην Ευρώπη. Τώρα οι κοινωνίες αναζητούν καθαρές λύσεις με βασικό πρόταγμα την αντιμετώπιση της ανεργίας. Επίσης, η ανάδυση ρατσιστικών, θρησκοληπτικών και άλλων ακροδεξιών ιδεολογημάτων αποδεικνύει ότι η διεκδίκηση της ηγεμονίας είναι μια σύνθετη υπόθεση, που επιτυγχάνεται όχι μονοκομματικά αλλά από ευρύτερες πολιτικές συμμαχίες συγγενών πολιτικών δυνάμεων. Η πόλωση μεταξύ Δεξιάς (με ολοένα αυξανόμενη την ακροδεξιά επιρροή) και της Αριστεράς (με την ευρύτερη δυνατή συμπόρευση κεντροαριστερών και αριστερών δυνάμεων) επανέρχεται στο ευρωπαϊκό πολιτικό σκηνικό και σηματοδοτεί το τέλος της «μεταπολιτικής» και την επιστροφή της «κοινωνικοποιημένης» πολιτικής. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, όλοι καλούμαστε να επανατοποθετηθούμε. Να διαμορφώσουμε προϋποθέσεις κοινού προγράμματος και να προνοήσουμε ώστε να ηττηθεί ο δεξιός πόλος, που έτσι κι αλλιώς, παρά το προβάδισμά του στις δημοσκοπήσεις, δεν εμφανίζει πειστικότητα και δυναμική.
Η Δημοκρατική Συμπαράταξη επιχειρεί την αναδιοργάνωση του Κέντρου, που δεν είναι οργανωτικό αλλά ιδεολογικό-πολιτικό ζήτημα. Προϋποθέτει την καθαρή επιλογή για ένταξή της στον δημοκρατικό-αριστερό πόλο με τη διατήρηση, βεβαίως, της αυτονομίας της. Η καθιέρωση της απλής αναλογικής για τις αμέσως επόμενες εκλογές είναι αναγκαία και πρέπει να αναληφθούν πρωτοβουλίες.
Ο ΣΥΡΙΖΑ, πάντως, εξακολουθεί και μοιάζει με «κόμμα σκαντζόχοιρο». Δεν ανοίγει με τίποτα σε άλλα πρόσωπα. Τι πιστεύετε ότι πρέπει να γίνει;
Αν υπάρξει η βούληση εύκολα μπορεί η φωλιά του «σκαντζόχοιρου» να μετατραπεί σε «μελίσσι» μιας νέας δημιουργικής πορείας. Το κλειδί για ένα αριστερό κόμμα που ασκεί την εξουσία είναι να επισημάνει παντού, στο κράτος, στην αυτοδιοίκηση, στην οικονομία, στις κοινωνικές οργανώσεις, στο χώρο των διανοουμένων, στη νεολαία και στις γυναίκες, εκείνες τις δυνάμεις και τα πρόσωπα που με τη δράση τους σπρώχνουν τα πράγματα μπροστά σε μια κατεύθυνση παραγωγικής ανασυγκρότησης, δίκαιης ανάπτυξης και κοινωνικής αλληλεγγύης. Αυτό μας λείπει.
Αποχωρήσατε από το υπουργείο Παιδείας και ξαφνικά όλα μέλι- γάλα στις σχέσεις Πολιτείας- Εκκλησίας. Φαντάζομαι ότι οι πολιτικές που εφαρμόσατε αν δεν αποσύρθηκαν βρίσκονται εν υπνώσει…
Προφανώς η απομάκρυνσή μου από το ΥΠ.Π.Ε.Θ. έχει έναν αρνητικό πολιτικό συμβολισμό για την κυβέρνηση. Οι αλλαγές που επιχειρήσαμε και συνεχίζονται από τη σημερινή ηγεσία του ΥΠ.Π.Ε.Θ., αποσκοπούν το δημόσιο σχολείο να είναι σχολείο ποιότητας και ισότητας. Ειδικότερα τα νέα προγράμματα του μαθήματος των Θρησκευτικών, που είναι μέρος της σταδιακής συνολικής αλλαγής των προγραμμάτων στην εκπαίδευση, σηματοδοτούν την κατοχύρωση του κοσμικού-δημοκρατικού χαρακτήρα της εκπαίδευσης. Η θεματική εβδομάδα στα σχολεία, όπου τα παιδιά θα συζητήσουν για μεγάλα προβλήματα της ζωής τους όπως είναι η διατροφή τους, οι διάφοροι εθισμοί και η σεξουαλική ενημέρωση, μόλις ανακοινώθηκε προκάλεσε ανεκδιήγητες και διχαστικές αντιδράσεις εκκλησιαστικών παραγόντων. Η πολιτευόμενη εκκλησία, το φάντασμα του αρχιεπισκόπου Χριστόδουλου, διεκδικεί ρόλους πέρα από την πνευματική αποστολή της, πόσο μάλλον που εκκρεμεί ενόψει της συνταγματικής αναθεώρησης ο χωρισμός Εκκλησίας-Κράτους. Συνεπώς τίποτα δεν μπορεί να περιπέσει σε κατάσταση υπνώσεως, όταν είναι ενεργό το λαϊκό αίτημα.
Αλήθεια, μπορεί να υπάρξουν πολιτικές έξω από το Μνημόνιο; Και τι πρέπει να κάνει σε αυτή την κατεύθυνση η κυβέρνηση;
Βεβαίως και υπάρχει κυβερνητική ύλη εκτός Μνημονίου. Πρόκειται για ένα σύνολο μεταρρυθμίσεων, χωρίς μεγάλο οικονομικό κόστος, που διευρύνουν τη δημοκρατία και αντιμετωπίζουν τα επείγοντα προβλήματα της καθημερινότητας. Καθώς ολοκληρώνεται η δεύτερη αξιολόγηση, η κυβέρνηση πρέπει να διεκδικήσει να βγουν έξω από το ραντάρ του Μνημονίου τα θέματα της εκπαίδευσης, που σύμφωνα άλλωστε με την ευρωπαϊκή νομοθεσία, είναι εθνική αρμοδιότητα. Εκτός Μνημονίου βεβαίως δεν σημαίνει χωρίς αντιπαράθεση με κατεστημένες δυνάμεις και νοοτροπίες που ευθύνονται για την καταβύθιση της χώρας στην κρίση.
Στο Κυπριακό τι πρέπει να γίνει κ. Φίλη;
Η ελληνική κυβέρνηση πρέπει να υποστηρίξει μέχρι τέλους την πολιτική που ο πρόεδρος της Κύπρου, Ν. Αναστασιάδης, ακολουθεί σε πλήρη συνεννόηση με το ΑΚΕΛ. Η λύση του κυπριακού αφορά πρώτα και κύρια τους Κυπρίους. Είναι ώρα ευθύνης προκειμένου να υπάρξει μια δίκαιη και βιώσιμη λύση του Κυπριακού προκειμένου η νέα Κύπρος, διζωνική-δικοινοτική και με πολιτική ισότητα, να γίνει παράδειγμα αρμονικής συμβίωσης μουσουλμάνων και χριστιανών, σε μια εποχή όξυνσης του «θρησκευτικού πολέμου» ακόμη και στην καρδιά της Ευρώπης. Όσο αναβάλλεται η επίλυση του Κυπριακού τόσο παγιώνεται το τετελεσμένο της κατοχής, σβήνονται οι μνήμες της κοινής ζωής εκατέρωθεν της Πράσινης Γραμμής και απομακρύνονται οι νεότερες γενιές μεταξύ τους, ενισχύεται ο οικονομικός έλεγχος των κατεχομένων από την Τουρκία καθώς και η διείσδυση ισλαμιστικών κύκλων. Η Κύπρος, ως μέλος της Ε.Ε., μπορεί να επανενωθεί με τη συμφωνημένη αποχώρηση των τουρκικών στρατευμάτων και τη σταδιακή κατάργηση του αναχρονιστικού καθεστώτος των εγγυήσεων.
Ευρύτερη συναίνεση, αρχής γενομένης από τα εθνικά θέματα, πρέπει κατά τη γνώμη σας να επιδιώξει η κυβέρνηση;
Προφανώς η συναίνεση κυρίως στα εθνικά θέματα είναι αναγκαία. Ο πρωθυπουργός ενημέρωσε του πολιτικούς αρχηγούς για το Κυπριακό. Αν κρίνω από τις δηλώσεις της κας Γεννηματά και του κ. Θεοδωράκη, διαφαίνονται περιθώρια συνεννόησης.
Η προεδρία Τραμπ σε τι βαθμό και σε ποια κατεύθυνση μπορεί να επηρεάσει την Ευρωπαϊκή Ένωση;
Η Ευρώπη «ψάχνεται» και παρακολουθεί προς το παρόν παθητικά τις εξελίξεις. Είναι η πρώτη φορά που με βάναυσο πολλές φορές τρόπο από πλευράς ΗΠΑ φαίνεται να αμφισβητούνται δεδομένα και «σταθερές» δεκαετιών στις ευρωατλαντικές σχέσεις. Οι ηγεσίες της Ευρώπης δεν είχαν προβλέψει τις εξελίξεις και είχαν υποτιμήσει τη δυναμική του φαινομένου Τραμπ. Ένα μεγάλο τμήμα της Ευρωπαϊκής Δεξιάς πιεσμένη και από την Ακροδεξιά φαίνεται ότι βρίσκεται σε πορεία «τραμποποίησης». Αυτό εκδηλώνεται και στη χώρα μας σε κύκλους της ΝΔ αλλά και των ΑΝΕΛΛ. Αντίθετα, στους χώρους της Σοσιαλδημοκρατίας και της ριζοσπαστικής Αριστεράς γίνεται πεποίθηση ότι οι πολιτικές της λιτότητας και του κοινωνικού αποκλεισμού ευθύνονται για την άνοδο ενός έξαλλου λαϊκισμού τύπου Τραμπ, με πλευρές που φλερτάρουν ανοιχτά με το φασισμό, το ρατσισμό, την ομοφοβία,τον μισογυνισμό και την κατάργηση του κράτους πρόνοιας.
Κάποιοι λένε πως τώρα που είστε εκτός κυβέρνησης μπορεί να αποτελέσετε τον επικεφαλής της εσωκομματικής αντιπολίτευσης στον Αλέξη Τσίπρα…
Ο ΣΥΡΙΖΑ δεν πρόκειται ποτέ να μετατραπεί σε ένα αρχηγικό μόρφωμα ούτε όμως και σε «δελφινάριο» ή πασαρέλα επίδοξων αρχηγών και αρχηγίσκων. Και πάντως εγώ δεν προτίθεμαι να συμπράξω σε τέτοιους εκφυλισμούς και παραμορφώσεις της ταυτότητας ενός ανοιχτού, δημοκρατικού αριστερού κόμματος. Η στήριξη στο έργο του πρωθυπουργού και της κυβέρνησης από τη θέση μου στη Βουλή αλλά και στο Πολιτικό Συμβούλιο του κόμματος είναι δεδομένη και εκδηλώνεται σε κάθε ευκαιρία. Όπως βέβαια και η προσπάθειά μου να διατυπώνω ελεύθερα και δημοκρατικά τις πολιτικές απόψεις μου με σκοπό να συμβάλλω στο συλλογικό προβληματισμό σε δύσκολες ώρες για τη χώρα και τον ΣΥΡΙΖΑ. Όσοι προέβλεπαν ότι η αιφνίδια απομάκρυνσή μου από το Υπουργείο Παιδείας και μάλιστα με τον τρόπο που έγινε θα με οδηγούσε σε συμπλεγματικές αντιδράσεις διαψεύστηκαν. Όπως είχα πει και κατά την τελετή παράδοσης της ηγεσίας του ΥΠΠΕΘ στον Κώστα Γαβρόγλου όσοι κρίνουν έτσι τα πράγματα «δεν με ξέρουν, δεν μας ξέρουν».
Να υποκύψει στις απαιτήσεις των δανειστών η κυβέρνηση και να νομοθετήσει νέα μέτρα για μετά το 2018;
Στο ΕUROGROUP της 26ης Ιανουαρίου, φάνηκε ότι αυτή η απαίτηση, παρότι τέθηκε τελεσιγραφικά, δεν είναι οριστική. Υπάρχει η γαλλική πρωτοβουλία σύμφωνα με την οποία είναι απαράδεκτο να ζητείται από την Ελλάδα να νομοθετήσει μέτρα που θα ισχύσουν τρία χρόνια μετά. Επίσης όλοι οι θεσμοί εκδήλωσαν την ικανοποίησή τους για την πορεία της ελληνικής οικονομίας και ιδίως για την υπεραπόδοση των εσόδων. Βέβαια, η πίεση του ΔΝΤ, σε συνεννόηση μάλιστα με τον Σόιμπλε, μπορεί να αποδειχθεί μοιραία. Αν οι δανειστές επιχειρήσουν να προκαλέσουν μια νέα ταπείνωση σε βάρος της χώρας, τότε θα δοκιμαστεί τραγικά ο ευρωπαϊκός προσανατολισμός.Η απογοήτευση θα τροφοδοτήσει μια έκρηξη του ευρωσκεπτικισμού, για πρώτη φορά ίσως σε πλειοψηφικά ποσοστά, σε μια περίοδο που δεν υπάρχει «υγειονομική» ζώνη στην Ευρώπη.Τέτοιες εξελίξεις δεν μπορούν να αντιμετωπισθούνερήμην του λαού.
Συνεπώς, όλοι μας βρισκόμαστε μπροστά στην ώρα της αλήθειας.
Τυχόν νομοθέτηση νέων μέτρων περνά χωρίς απώλειες από την Κοινοβουλευτική Ομάδα του ΣΥΡΙΖΑ;
Όλοι οι βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ στηρίζουν την κυβερνητική προσπάθεια που πιστεύω ότι θα φέρει σύντομα αποτελέσματα. Στα όρια της ανοχής είναι ο πολιτικός συμβιβασμός για την παράταση του «περίφημου» κόφτη και την περιγραφή κάποιων μέτρων, που η εφαρμογή τους δεν θα είναι δεδομένη αλλά θα συναρτάται με τη επίτευξη των στόχων του προϋπολογισμού.
Ωστόσο, η νομοθέτηση νέων μέτρων που θα αφορούν μία άλλη τετραετία και μια άλλη κυβέρνηση, στην ουσία ισοδυναμεί με την αμφισβήτηση του δικαιώματος των πολιτών να κρίνουν την πορεία της οικονομίας με τη ψήφο τους. Πρόκειται για φαλκίδευση της (όποιας έχει απομείνει) λαϊκής κυριαρχίας.
Συμμερίζεσθε την άποψη κάποιων συντρόφων σας ότι μέρος των δανειστών με τις απαιτήσεις του θέλει να ρίξει την κυβέρνηση;
"Αφελείς δεν είμαστε! Ο συντονισμός του κ. Μητσοτάκη με τις φίλιες δυνάμεις στην Ευρώπη και με τους πιο ακραίους κύκλους των δανειστών που ζεσταίνουν ξανά τον εκβιασμό του Grexit, "βγάζει μάτι". Δεν θα τους περάσει όμως! Πάντως πρέπει να επισημάνουμε ότι σε μια περίοδο αλλεπάλληλων και αμφίρροπων εκλογικών αναμετρήσεων στην Ευρώπη, οι κυρίαρχες πολιτικές δυνάμεις δεν έχουν λόγο να εκβιάσουν την πτώση της κυβέρνησης και να ανοίξουν άλλη μία «εκκρεμότητα» στο ήδη βεβαρυμμένο ευρωπαϊκό σκηνικό. Τουλάχιστον μέχρι τον Σεπτέμβριο, που η έκβαση των γερμανικών εκλογών θα διευκρινίσει, κατά κάποιο τρόπο, την κατάσταση στην Ευρώπη. Σε μια περίοδο που η ελληνική οικονομία δείχνει σημάδια ανάκαμψης και ταυτοχρόνως υπάρχει τόση αβεβαιότητα στο διεθνή περίγυρο, η πολιτική σταθερότητα στην Ελλάδα είναι αναγκαία όσο ποτέ άλλοτε.
Καθώς η χώρα επιστρέφει (βασανιστικά είναι η αλήθεια…) στην κανονικότητα, διαμορφώνονται δύο αντιτιθέμενοι πόλοι προγραμματικά και αξιακά, με αναφορές μάλιστα στην ιστορία της χώρας καθώς και στην κυοφορούμενη νέα ευρωπαϊκή πραγματικότητα. Η άνοδος του ακροδεξιού μεγιστάνα Τραμπ επισφράγισε τη χρεοκοπία της σοσιαλφιλελεύθερης συναίνεσης στο κέντρο, που επί είκοσι χρόνια συγκρότησε τα κυβερνητικά σχήματα του νεοφιλελευθερισμού και της λιτότητας στην Ευρώπη. Τώρα οι κοινωνίες αναζητούν καθαρές λύσεις με βασικό πρόταγμα την αντιμετώπιση της ανεργίας. Επίσης, η ανάδυση ρατσιστικών, θρησκοληπτικών και άλλων ακροδεξιών ιδεολογημάτων αποδεικνύει ότι η διεκδίκηση της ηγεμονίας είναι μια σύνθετη υπόθεση, που επιτυγχάνεται όχι μονοκομματικά αλλά από ευρύτερες πολιτικές συμμαχίες συγγενών πολιτικών δυνάμεων. Η πόλωση μεταξύ Δεξιάς (με ολοένα αυξανόμενη την ακροδεξιά επιρροή) και της Αριστεράς (με την ευρύτερη δυνατή συμπόρευση κεντροαριστερών και αριστερών δυνάμεων) επανέρχεται στο ευρωπαϊκό πολιτικό σκηνικό και σηματοδοτεί το τέλος της «μεταπολιτικής» και την επιστροφή της «κοινωνικοποιημένης» πολιτικής. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, όλοι καλούμαστε να επανατοποθετηθούμε. Να διαμορφώσουμε προϋποθέσεις κοινού προγράμματος και να προνοήσουμε ώστε να ηττηθεί ο δεξιός πόλος, που έτσι κι αλλιώς, παρά το προβάδισμά του στις δημοσκοπήσεις, δεν εμφανίζει πειστικότητα και δυναμική.
Η Δημοκρατική Συμπαράταξη επιχειρεί την αναδιοργάνωση του Κέντρου, που δεν είναι οργανωτικό αλλά ιδεολογικό-πολιτικό ζήτημα. Προϋποθέτει την καθαρή επιλογή για ένταξή της στον δημοκρατικό-αριστερό πόλο με τη διατήρηση, βεβαίως, της αυτονομίας της. Η καθιέρωση της απλής αναλογικής για τις αμέσως επόμενες εκλογές είναι αναγκαία και πρέπει να αναληφθούν πρωτοβουλίες.
Ο ΣΥΡΙΖΑ, πάντως, εξακολουθεί και μοιάζει με «κόμμα σκαντζόχοιρο». Δεν ανοίγει με τίποτα σε άλλα πρόσωπα. Τι πιστεύετε ότι πρέπει να γίνει;
Αν υπάρξει η βούληση εύκολα μπορεί η φωλιά του «σκαντζόχοιρου» να μετατραπεί σε «μελίσσι» μιας νέας δημιουργικής πορείας. Το κλειδί για ένα αριστερό κόμμα που ασκεί την εξουσία είναι να επισημάνει παντού, στο κράτος, στην αυτοδιοίκηση, στην οικονομία, στις κοινωνικές οργανώσεις, στο χώρο των διανοουμένων, στη νεολαία και στις γυναίκες, εκείνες τις δυνάμεις και τα πρόσωπα που με τη δράση τους σπρώχνουν τα πράγματα μπροστά σε μια κατεύθυνση παραγωγικής ανασυγκρότησης, δίκαιης ανάπτυξης και κοινωνικής αλληλεγγύης. Αυτό μας λείπει.
Αποχωρήσατε από το υπουργείο Παιδείας και ξαφνικά όλα μέλι- γάλα στις σχέσεις Πολιτείας- Εκκλησίας. Φαντάζομαι ότι οι πολιτικές που εφαρμόσατε αν δεν αποσύρθηκαν βρίσκονται εν υπνώσει…
Προφανώς η απομάκρυνσή μου από το ΥΠ.Π.Ε.Θ. έχει έναν αρνητικό πολιτικό συμβολισμό για την κυβέρνηση. Οι αλλαγές που επιχειρήσαμε και συνεχίζονται από τη σημερινή ηγεσία του ΥΠ.Π.Ε.Θ., αποσκοπούν το δημόσιο σχολείο να είναι σχολείο ποιότητας και ισότητας. Ειδικότερα τα νέα προγράμματα του μαθήματος των Θρησκευτικών, που είναι μέρος της σταδιακής συνολικής αλλαγής των προγραμμάτων στην εκπαίδευση, σηματοδοτούν την κατοχύρωση του κοσμικού-δημοκρατικού χαρακτήρα της εκπαίδευσης. Η θεματική εβδομάδα στα σχολεία, όπου τα παιδιά θα συζητήσουν για μεγάλα προβλήματα της ζωής τους όπως είναι η διατροφή τους, οι διάφοροι εθισμοί και η σεξουαλική ενημέρωση, μόλις ανακοινώθηκε προκάλεσε ανεκδιήγητες και διχαστικές αντιδράσεις εκκλησιαστικών παραγόντων. Η πολιτευόμενη εκκλησία, το φάντασμα του αρχιεπισκόπου Χριστόδουλου, διεκδικεί ρόλους πέρα από την πνευματική αποστολή της, πόσο μάλλον που εκκρεμεί ενόψει της συνταγματικής αναθεώρησης ο χωρισμός Εκκλησίας-Κράτους. Συνεπώς τίποτα δεν μπορεί να περιπέσει σε κατάσταση υπνώσεως, όταν είναι ενεργό το λαϊκό αίτημα.
Αλήθεια, μπορεί να υπάρξουν πολιτικές έξω από το Μνημόνιο; Και τι πρέπει να κάνει σε αυτή την κατεύθυνση η κυβέρνηση;
Βεβαίως και υπάρχει κυβερνητική ύλη εκτός Μνημονίου. Πρόκειται για ένα σύνολο μεταρρυθμίσεων, χωρίς μεγάλο οικονομικό κόστος, που διευρύνουν τη δημοκρατία και αντιμετωπίζουν τα επείγοντα προβλήματα της καθημερινότητας. Καθώς ολοκληρώνεται η δεύτερη αξιολόγηση, η κυβέρνηση πρέπει να διεκδικήσει να βγουν έξω από το ραντάρ του Μνημονίου τα θέματα της εκπαίδευσης, που σύμφωνα άλλωστε με την ευρωπαϊκή νομοθεσία, είναι εθνική αρμοδιότητα. Εκτός Μνημονίου βεβαίως δεν σημαίνει χωρίς αντιπαράθεση με κατεστημένες δυνάμεις και νοοτροπίες που ευθύνονται για την καταβύθιση της χώρας στην κρίση.
Στο Κυπριακό τι πρέπει να γίνει κ. Φίλη;
Η ελληνική κυβέρνηση πρέπει να υποστηρίξει μέχρι τέλους την πολιτική που ο πρόεδρος της Κύπρου, Ν. Αναστασιάδης, ακολουθεί σε πλήρη συνεννόηση με το ΑΚΕΛ. Η λύση του κυπριακού αφορά πρώτα και κύρια τους Κυπρίους. Είναι ώρα ευθύνης προκειμένου να υπάρξει μια δίκαιη και βιώσιμη λύση του Κυπριακού προκειμένου η νέα Κύπρος, διζωνική-δικοινοτική και με πολιτική ισότητα, να γίνει παράδειγμα αρμονικής συμβίωσης μουσουλμάνων και χριστιανών, σε μια εποχή όξυνσης του «θρησκευτικού πολέμου» ακόμη και στην καρδιά της Ευρώπης. Όσο αναβάλλεται η επίλυση του Κυπριακού τόσο παγιώνεται το τετελεσμένο της κατοχής, σβήνονται οι μνήμες της κοινής ζωής εκατέρωθεν της Πράσινης Γραμμής και απομακρύνονται οι νεότερες γενιές μεταξύ τους, ενισχύεται ο οικονομικός έλεγχος των κατεχομένων από την Τουρκία καθώς και η διείσδυση ισλαμιστικών κύκλων. Η Κύπρος, ως μέλος της Ε.Ε., μπορεί να επανενωθεί με τη συμφωνημένη αποχώρηση των τουρκικών στρατευμάτων και τη σταδιακή κατάργηση του αναχρονιστικού καθεστώτος των εγγυήσεων.
Ευρύτερη συναίνεση, αρχής γενομένης από τα εθνικά θέματα, πρέπει κατά τη γνώμη σας να επιδιώξει η κυβέρνηση;
Προφανώς η συναίνεση κυρίως στα εθνικά θέματα είναι αναγκαία. Ο πρωθυπουργός ενημέρωσε του πολιτικούς αρχηγούς για το Κυπριακό. Αν κρίνω από τις δηλώσεις της κας Γεννηματά και του κ. Θεοδωράκη, διαφαίνονται περιθώρια συνεννόησης.
Η προεδρία Τραμπ σε τι βαθμό και σε ποια κατεύθυνση μπορεί να επηρεάσει την Ευρωπαϊκή Ένωση;
Η Ευρώπη «ψάχνεται» και παρακολουθεί προς το παρόν παθητικά τις εξελίξεις. Είναι η πρώτη φορά που με βάναυσο πολλές φορές τρόπο από πλευράς ΗΠΑ φαίνεται να αμφισβητούνται δεδομένα και «σταθερές» δεκαετιών στις ευρωατλαντικές σχέσεις. Οι ηγεσίες της Ευρώπης δεν είχαν προβλέψει τις εξελίξεις και είχαν υποτιμήσει τη δυναμική του φαινομένου Τραμπ. Ένα μεγάλο τμήμα της Ευρωπαϊκής Δεξιάς πιεσμένη και από την Ακροδεξιά φαίνεται ότι βρίσκεται σε πορεία «τραμποποίησης». Αυτό εκδηλώνεται και στη χώρα μας σε κύκλους της ΝΔ αλλά και των ΑΝΕΛΛ. Αντίθετα, στους χώρους της Σοσιαλδημοκρατίας και της ριζοσπαστικής Αριστεράς γίνεται πεποίθηση ότι οι πολιτικές της λιτότητας και του κοινωνικού αποκλεισμού ευθύνονται για την άνοδο ενός έξαλλου λαϊκισμού τύπου Τραμπ, με πλευρές που φλερτάρουν ανοιχτά με το φασισμό, το ρατσισμό, την ομοφοβία,τον μισογυνισμό και την κατάργηση του κράτους πρόνοιας.
Κάποιοι λένε πως τώρα που είστε εκτός κυβέρνησης μπορεί να αποτελέσετε τον επικεφαλής της εσωκομματικής αντιπολίτευσης στον Αλέξη Τσίπρα…
Ο ΣΥΡΙΖΑ δεν πρόκειται ποτέ να μετατραπεί σε ένα αρχηγικό μόρφωμα ούτε όμως και σε «δελφινάριο» ή πασαρέλα επίδοξων αρχηγών και αρχηγίσκων. Και πάντως εγώ δεν προτίθεμαι να συμπράξω σε τέτοιους εκφυλισμούς και παραμορφώσεις της ταυτότητας ενός ανοιχτού, δημοκρατικού αριστερού κόμματος. Η στήριξη στο έργο του πρωθυπουργού και της κυβέρνησης από τη θέση μου στη Βουλή αλλά και στο Πολιτικό Συμβούλιο του κόμματος είναι δεδομένη και εκδηλώνεται σε κάθε ευκαιρία. Όπως βέβαια και η προσπάθειά μου να διατυπώνω ελεύθερα και δημοκρατικά τις πολιτικές απόψεις μου με σκοπό να συμβάλλω στο συλλογικό προβληματισμό σε δύσκολες ώρες για τη χώρα και τον ΣΥΡΙΖΑ. Όσοι προέβλεπαν ότι η αιφνίδια απομάκρυνσή μου από το Υπουργείο Παιδείας και μάλιστα με τον τρόπο που έγινε θα με οδηγούσε σε συμπλεγματικές αντιδράσεις διαψεύστηκαν. Όπως είχα πει και κατά την τελετή παράδοσης της ηγεσίας του ΥΠΠΕΘ στον Κώστα Γαβρόγλου όσοι κρίνουν έτσι τα πράγματα «δεν με ξέρουν, δεν μας ξέρουν».
Να υποκύψει στις απαιτήσεις των δανειστών η κυβέρνηση και να νομοθετήσει νέα μέτρα για μετά το 2018;
Στο ΕUROGROUP της 26ης Ιανουαρίου, φάνηκε ότι αυτή η απαίτηση, παρότι τέθηκε τελεσιγραφικά, δεν είναι οριστική. Υπάρχει η γαλλική πρωτοβουλία σύμφωνα με την οποία είναι απαράδεκτο να ζητείται από την Ελλάδα να νομοθετήσει μέτρα που θα ισχύσουν τρία χρόνια μετά. Επίσης όλοι οι θεσμοί εκδήλωσαν την ικανοποίησή τους για την πορεία της ελληνικής οικονομίας και ιδίως για την υπεραπόδοση των εσόδων. Βέβαια, η πίεση του ΔΝΤ, σε συνεννόηση μάλιστα με τον Σόιμπλε, μπορεί να αποδειχθεί μοιραία. Αν οι δανειστές επιχειρήσουν να προκαλέσουν μια νέα ταπείνωση σε βάρος της χώρας, τότε θα δοκιμαστεί τραγικά ο ευρωπαϊκός προσανατολισμός.Η απογοήτευση θα τροφοδοτήσει μια έκρηξη του ευρωσκεπτικισμού, για πρώτη φορά ίσως σε πλειοψηφικά ποσοστά, σε μια περίοδο που δεν υπάρχει «υγειονομική» ζώνη στην Ευρώπη.Τέτοιες εξελίξεις δεν μπορούν να αντιμετωπισθούνερήμην του λαού.
Συνεπώς, όλοι μας βρισκόμαστε μπροστά στην ώρα της αλήθειας.
Τυχόν νομοθέτηση νέων μέτρων περνά χωρίς απώλειες από την Κοινοβουλευτική Ομάδα του ΣΥΡΙΖΑ;
Όλοι οι βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ στηρίζουν την κυβερνητική προσπάθεια που πιστεύω ότι θα φέρει σύντομα αποτελέσματα. Στα όρια της ανοχής είναι ο πολιτικός συμβιβασμός για την παράταση του «περίφημου» κόφτη και την περιγραφή κάποιων μέτρων, που η εφαρμογή τους δεν θα είναι δεδομένη αλλά θα συναρτάται με τη επίτευξη των στόχων του προϋπολογισμού.
Ωστόσο, η νομοθέτηση νέων μέτρων που θα αφορούν μία άλλη τετραετία και μια άλλη κυβέρνηση, στην ουσία ισοδυναμεί με την αμφισβήτηση του δικαιώματος των πολιτών να κρίνουν την πορεία της οικονομίας με τη ψήφο τους. Πρόκειται για φαλκίδευση της (όποιας έχει απομείνει) λαϊκής κυριαρχίας.
Συμμερίζεσθε την άποψη κάποιων συντρόφων σας ότι μέρος των δανειστών με τις απαιτήσεις του θέλει να ρίξει την κυβέρνηση;
"Αφελείς δεν είμαστε! Ο συντονισμός του κ. Μητσοτάκη με τις φίλιες δυνάμεις στην Ευρώπη και με τους πιο ακραίους κύκλους των δανειστών που ζεσταίνουν ξανά τον εκβιασμό του Grexit, "βγάζει μάτι". Δεν θα τους περάσει όμως! Πάντως πρέπει να επισημάνουμε ότι σε μια περίοδο αλλεπάλληλων και αμφίρροπων εκλογικών αναμετρήσεων στην Ευρώπη, οι κυρίαρχες πολιτικές δυνάμεις δεν έχουν λόγο να εκβιάσουν την πτώση της κυβέρνησης και να ανοίξουν άλλη μία «εκκρεμότητα» στο ήδη βεβαρυμμένο ευρωπαϊκό σκηνικό. Τουλάχιστον μέχρι τον Σεπτέμβριο, που η έκβαση των γερμανικών εκλογών θα διευκρινίσει, κατά κάποιο τρόπο, την κατάσταση στην Ευρώπη. Σε μια περίοδο που η ελληνική οικονομία δείχνει σημάδια ανάκαμψης και ταυτοχρόνως υπάρχει τόση αβεβαιότητα στο διεθνή περίγυρο, η πολιτική σταθερότητα στην Ελλάδα είναι αναγκαία όσο ποτέ άλλοτε.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.