Ρία Καλφακάκου - Εθνικά επικίνδυνα τα συλλαλητήρια για την ονομασία

 
της Ρίας Καλφακάκου*
Η εκκρεμότητα με την ονομασία του γειτονικoύ κράτους της πρώην Γιουγκοσλαβικής δημοκρατίας της Μακεδονίας ή FYROM ή, όπως για ευκολία συνηθίζουμε να λέμε, το κράτος των Σκοπίων, έχει κρατήσει τόσα πολλά χρόνια που έφτασε να κατοχυρωθεί το όνομα που διεκδίκησαν και σαφώς δεν δικαιούνται, το όνομα Μακεδονία, σε διεθνές επίπεδο. Τα γεγονότα είναι γνωστά. Η ανεξήγητη (;) στάση του κ. Σαμαρά το 1993 που εξυπηρετώντας διεθνή συμφέροντα, έριξε την κυβέρνηση της ΝΔ, αρνούμενος σύνθετη ονομασία, η εθνικοπατριωτική έξαρση που συνεπήρε ένα τμήμα του λαικού παράγοντα με την παρακίνηση και από την εκκλησία, μόνο το συμφέρον της χώρας μας δεν υπηρέτησαν.
Το πρωτοεμφανιζόμενο κράτος των Σκοπίων, εκεί στις αρχές της 10ετίας του 1990, αναζητούσε αγωνιωδώς να αποκτήσει εθνική ταυτότητα κάτω από το γεωγραφικό προσδιορισμό της Μακεδονίας, χωρίς να αμφισβητεί την ελληνικότητα του νότιου κομματιού, τα κυριαρχικά δικαιώματα της Ελλάδας, και την ιστορική συνέχεια της ελληνικής Μακεδονίας από την εποχή του Φιλίππου και του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Ήταν έτοιμο να δεχθεί με ευγνωμοσύνη, ένα σύνθετο όνομα, με γεωγραφικό ή άλλο προσδιορισμό, αρκεί να αποκτούσε υπόσταση αλλά και συνοχή ως κράτος.
Ο σοβαρός πολιτικός ηγέτης των Σκοπίων Γκλιγκόρωφ, επί 8 χρόνια πρόεδρος της δημοκρατίας στη χώρα του, έλεγε το 1992, «Δεν είμαστε απόγονοι του Μεγ. Αλεξάνδρου, είμαστε Σλάβοι και ήρθαμε στην περιοχή τον 5ο μχ αι. Είμαστε Μακεδόνες αλλά Σλάβοι Μακεδόνες».
Η πολιτική στιγμή για να λήξει το θέμα της ονομασίας χάθηκε τότε, και σε αυτό φέρουν τεράστια ευθύνη συγκεκριμένοι Έλληνες πολιτικοί που με φανφαρονισμό ξεσήκωναν τα πλήθη, «για την Μακεδονία μας, που κινδυνεύει να υπάρχει, το όνομα σε άλλο κράτος (που υπήρχε 40 χρόνια επί Τίτο)».
Το λιγότερο που μπορούμε να πούμε, είναι πως δημιουργούν καχυποψία τόσο τα κίνητρα, όσο για το ποιών τα συμφέροντα εξυπηρετούσαν.
Ίσως τώρα που το σκέφτομαι, θα πρέπει να ξεσηκωθεί και η Αθήνα γιατί υπάρχει πόλη Αθήνα στην πολιτεία Τζώρτζια των ΗΠΑ. Εδώ που τα λέμε άλλες 60 πόλεις ανά τον κόσμο έχουν υιοθετήσει το όνομα Αθήνα, και αυτό περιποιεί τιμή στη χώρα μας και δείχνει το μεγάλο σεβασμό αλλά και θαυμασμό διεθνώς στον αρχαίο ελληνικό πολιτισμό.
Οι χαμηλών τόνων ηγέτες της γείτονος χώρας, την εποχή πριν το 2000, αντικαταστάθηκαν από ακραίους φανατικούς που έπαιζαν ανιστόρητα το χαρτί του εθνικισμού, ένα κόλπο που συχνά χρησιμοποιείται για να αποπροσανατολίσει ένα λαό από τα κύρια προβλήματα της κοινωνίας και της οικονομίας. Διεκδικούσαν το όνομα, το Μέγα Αλέξανδρο, την ιστορία, και βέβαια και την πρόσβαση στη θάλασσα.
Ευτυχώς η γεωπολιτική θέση της Ελλάδας είναι πολύ κρίσιμη για να επιτρέψει στις μεγάλες δυνάμεις να ευνοήσουν τα Σκόπια στην ιστορία του δήθεν αλυτρωτισμού.
Σήμερα η Ελλάδα είναι επί τέλους σε πλεονεκτική θέση στη συζήτηση για το όνομα του μικρού γειτονικού κρατιδίου. Τα Σκόπια θέλουν απεγνωσμένα να μπουν στο ΝΑΤΟ, άρα χρειάζονται την αποδοχή της χώρας μας, και επί τέλους το πολιτικό σκηνικό στη γειτονική χώρα έχει αλλάξει και δεν κυριαρχούν πλέον ακραίοι εθνικιστικοί κύκλοι.
Είναι η πιο κατάλληλη στιγμή, να διευθετηθεί ένα θέμα που για χρόνια βλάπτει πολιτικά τη χώρα μας και την εκθέτει διεθνώς. Να διευθετηθεί με σοβαρότητα, νηφαλιότητα και αίσθημα ιστορικής ευθύνης. Και να κερδίσει η χώρα μας όχι μόνο την σύνθετη ονομασία, που είναι πολιτικά συμφέρουσα, αλλά και ιστορικά η σωστότερη, αλλά να απαιτήσει τα αυτονόητα. Όπως για παράδειγμα η ονομασία που θα συμφωνηθεί να υιοθετηθεί από τη γείτονα χώρα στα διαβατήρια και σε όλα τα δημόσια έγγραφα, καθώς επίσης να απαλειφθούν διατάξεις του συντάγματος της γείτονος που παραπέμπουν σε αλυτρωτισμό.
Όμως το πιο σημαντικό από όλα είναι να έρθουν πιο κοντά οι λαοί των δύο χωρών μέσω της παιδείας, του πολιτισμού, του τουρισμού και της οικονομίας. Να διοργανωθούν κοινές πολιτιστικές, θεατρικές, και μουσικές εκδηλώσεις τόσο εδώ στη Θεσσαλονίκη όσο και στα Σκόπια. Να γνωριστούν καλύτερα οι δύο λαοί και σε βάθος χρόνου να εργαστούν όχι σε αυτά που τους χωρίζουν αλλά σε αυτά που τους ενώνουν.
Οι κραυγές που ξανάρχισαν να ακούγονται, για μια δήθεν εθνικά υπερήφανη στάση, που δεν θα δεχθεί το όνομα του γειτονικού κράτους να περιέχει το δικό μας όνομα, τα συλλαλητήρια που ετοιμάζονται, οι αγιασμοί του κ.Άνθιμου, και όλη αυτή η επανάληψη μιας αδιέξοδης και πολιτικά ύποπτης στάσης, θα μου φαίνονταν ως φαρσοκωμωδία, αν δεν ήταν τόσο εθνικά επικίνδυνες.
Γιατί σε μια τόσο ευαίσθητη περιοχή, σε μια ιστορική στιγμή που έχουμε λεπτές ισορροπίες με την Τουρκία, και τη Μέση Ανατολή να φλέγεται, η Ελλάδα πρέπει να κλείνει θέματα, και όχι να παίζει με ξύλινα σπαθιά.
Όσο για το στρίβειν δια του αρραβώνος, και το «θα ψηφίσουμε αν» της ΝΔ, μόνο υπεύθυνη πολιτική στάση δεν μπορεί να χαρακτηριστεί.
 

*Η Ρία Καλφακάκου είναι επικεφαλής της δημοτικής παράταξης Θεσσαλονίκη-Ανοιχτή Πόλη