Εργασία: Η ώρα της αντεπίθεσης των νέων - Διάλογος για το Συνέδριο

Οι κοινωνικές αντιθέσεις δεν ξεκίνησαν με τα Μνημόνια και ούτε πρόκειται να τελειώσουν με αυτά. Ωστόσο, η καπιταλιστική κρίση του 2007/8, όξυνε αδιαμφισβήτητα τις αντιθέσεις αυτές, κάτι που αντανακλάται, μεταξύ άλλων, στη διεύρυνση των ανισοτήτων και στη διαδικασία απορρύθμισης της εργασίας. Παρ' ότι η εν λόγω απορρύθμιση συντελείται τουλάχιστον τις τελευταίες δυο δεκαετίες, τα τελευταία επτά χρόνια, απέκτησε ένα καταιγιστικό και βίαιο περιεχόμενο. Ως εκ τούτου, η υποτίμηση της εργασίας σήμερα εμφανίζεται με πολλές, επί της ουσίας ευέλικτες, μορφές όπως: η ενοικίαση εργαζομένων, η μαύρη εργασία, η εκ περιτροπής εργασία, η κινητικότητα, κ.ά. Επιπροσθέτως, το φαινόμενο της ανεργίας, και η απειλή της, στερεί τις όποιες προοπτικές στην κοινωνική πλειοψηφία, ενώ σημαντικό κομμάτι των νέων ωθούνται συνεχώς στη μετανάστευση.

Συνεπώς, το σημαντικότερο μέτωπο αντιπαράθεσης με τους δανειστές στο

πλαίσιο της δεύτερης αξιολόγησης είναι και πρέπει να είναι το ζήτημα των εργασιακών σχέσεων. Για μας ήταν και είναι σαφές πως η απορρύθμιση της αγοράς εργασίας δεν σχετίζεται σε καμία περίπτωση με την «ανάπτυξη», όπως τουλάχιστον αντιλαμβάνεται την τελευταία η Αριστερά. Αντιθέτως, η απορύθμιση και η ευελιξία της οργάνωσης της παραγωγής που αυτή συνεπάγεται, είναι σε τελική ανάλυση μια ρύθμιση υπέρ αυτών που κατέχουν τα μέσα παραγωγής και μια γερή κλοτσιά, προς την επισφάλεια, σε αυτούς που δεν κατέχουν παρά την εργατική τους δύναμη. Το χαρακτηριστικό της ευελιξίας είναι ένα όπλο στα χέρια του αντιπάλου, εξαιτίας του οποίου μεγαλώνει το μερίδιο του κεφαλαίου επί του παραγόμενου πλούτου στους χώρους εκμετάλλευσης.

Με άλλα λόγια, η εξατομίκευση των συλλογικών συμβάσεων και οι ευέλικτες μορφές εργασίας μεταφράζονται ουσιαστικά σε λιγότερες οικονομικές αποδοχές και συρρικνωμένα δικαιώματα για τους εργαζόμενους. Επιπλέον, με το λιγότερο από 10% των εργαζομένων σήμερα να καλύπτονται από συλλογικές συμβάσεις εργασίας είναι εύκολο, για παράδειγμα, να καταλάβει κανείς την ολοένα και αυξανόμενη εργοδοτική τρομοκρατία και αυθαιρεσία.

Η νέα γενιά

Η μάχη για τα εργασιακά έχει ιδιαίτερη σημασία για τη νεολαία της χώρας. Πρόκειται για την παραγωγικότερη κοινωνική ομάδα, που όμως μαστίζεται από το φαινόμενο της ανεργίας, ωθείται στη μετανάστευση, υφίσταται μισθολογικές διακρίσεις, και αντιμετωπίζεται ως «ωφελούμενη» γενιά. Υπό αυτό το πρίσμα, υποστηρίζουμε πως οι προσπάθειες με τα περίφημα προγράμματα αντιμετώπισης της ανεργίας των νέων δεν αποτελούν παρά προσωρινές φαινομενικές λύσεις που ανακυκλώνουν το εργατικό δυναμικό και προσφέρουν φθηνή απασχόληση στους εργοδότες και αυξημένα κεφάλαια στα ΚΕΚ. Σε αυτό το πλαίσιο, ο ρόλος και η σημασία της οργάνωσης της γενιάς μας είναι ένα όχι εύκολο εγχείρημα αλλά σε κάθε περίπτωση καθοριστικής σημασίας. Καθοριστικής σημασίας, γιατί έχει πια φτάσει εκείνη η ώρα που η νεολαία πρέπει να διεκδικήσει και να κερδίσει το χαμένο έδαφος και να πάψει να αποτελεί την γενιά της ανεργίας και της επισφάλειας. Δεν πρόκειται να δεχτούμε την ταμπέλα της «χαμένης γενιάς», ακόμα και αν ένα σημαντικό κομμάτι της νεολαίας καλείται να μπει στον αγώνα υπεράσπισης εργατικών κεκτημένων που δεν γνώρισε ποτέ.

Η κυβέρνηση σήμερα

Ας το επαναλάβουμε. Στο φαινόμενο της ανεργίας και της μετανάστευσης δεν μπορούμε και δεν πρέπει να απαντάμε με απλή βελτίωση των προγραμμάτων του ΟΑΕΔ, αλλά με ριζικές αλλαγές που θα δημιουργήσουν μόνιμες και σταθερές θέσεις εργασίας. Σε αυτό το πλαίσιο, οι συνεταιρισμοί νέων επιστημόνων και η ανάπτυξη της κοινωνικής οικονομίας πρέπει να ληφθεί υπόψη. Ταυτόχρονα, θα πρέπει να παραγκωνιστεί τελείως ο ρόλος των ΚΕΚ, ενώ, τα προγράμματα αντιμετώπισης της ανεργίας και το κομμάτι της επιμόρφωσης να αναλαμβάνουν κρατικές δομές που δεν θα κοστολογούν ανά «κεφάλι» εργαζόμενου. Παράλληλα, η εργοδοτική τρομοκρατία πρέπει να αντιμετωπιστεί με την ουσιαστική επαναφορά των συλλογικών διαπραγματεύσεων και η αδράνεια που επέδειξε η κυβέρνηση, σχετικά με το εν λόγω ζήτημα, κατά τη διάρκεια του προηγούμενου χρόνου, πρέπει να καταγραφεί ως αρνητικός απολογισμός. Από την άλλη, επισημαίνουμε πως η ρύθμιση για τους όρους εργασίας όσο αφορά στους μετανάστες εργάτες και εργάτριες γης, και η έστω, σταδιακή, αποξήλωση των εργολαβιών στο δημόσιο σύστημα υγείας, καταγράφεται με θετικό πρόσημο και αποτελούν σημαντική παρακαταθήκη για το μέλλον δείχνοντας την κατεύθυνση που πρέπει να ακολουθηθεί για την υπεράσπιση του κόσμου της εργασίας.

Η νεολαία και το κόμμα που μας αξίζει

Η μόνιμη και σταθερή εργασία αποτελεί στρατηγική στοχοθεσία για μας και άρα όλες μας οι μάχες πρέπει να δίνονται πάντα με γνώμονα αυτή. Ταυτόχρονα, η διεκδίκηση για σοβαρούς ελέγχους στο κομμάτι του ωραρίου, της ασφάλισης και των συνθηκών εργασίας στους χώρους δουλειάς πρέπει να παραμένει ψηλά στην ατζέντα των κινήσεων της νεολαίας και του κόμματος. Ως εκ τούτου, οι οργανώσεις μας οφείλουν να έχουν πλήρη γνώση του τι συμβαίνει στους εργασιακούς χώρους της εκάστοτε περιοχής και να διατηρούν σχέσεις με τους εργαζόμενους. Θα πρέπει να βρίσκονται συνεχόμενα και με σθένος εκεί που η εργοδοτική αυθαιρεσία “ανθίζει” και εκεί που τα ΚΕΚ κάνουν πάρτι εις βάρος των νέων εργαζομένων. Παράλληλα, τα μέλη μας πρέπει να ενισχύσουν τα πρωτοβάθμια σωματεία ή να συγκροτήσουν εκεί που δεν υπάρχουν ούτως ώστε να καλλιεργήσουμε στον βαθμό που αυτό είναι εφικτό μια νέα κουλτούρα συλλογικής δράσης, μακριά και πέρα από τις συνδικαλιστικές γραφειοκρατίες των πελατειακών σχέσεων. Είναι, επίσης, ιδιαίτερα σημαντικό το σώμα του συνεδρίου να κάνει εκτενή συζήτηση για το πώς ο ΣΥΡΙΖΑ θα προασπίσει τα εργασιακά δικαιώματα χωρίς να πάει βήμα πίσω και να καταλήξει σε συγκεκριμένη απόφαση για το πώς θα κινηθεί στην δεύτερη αξιολόγηση, όταν και το θέμα θα έρθει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων.

Ο χειμώνας έρχεται

Η συμφωνία που θα προκύψει θα κρίνει σημαντικά τον βαθμό εκμετάλλευσης του κεφαλαίου πάνω στον κόσμο της εργασίας για το επόμενο διάστημα. Αν λάβουμε υπόψη πάντως αυτά που συμβαίνουν συνολικά στην Ευρώπη και συγκεκριμένα αυτά που διαδραματίζονται σε Γαλλία και Βέλγιο, πρέπει με ειλικρίνεια να ομολογήσουμε πως έρχεται μια μάχη δύσκολη την οποία ωστόσο δεν μπορούμε παρά να την κερδίσουμε. Και να μην ξεχάσουμε, ποτέ, ότι η ταξική πάλη δεν μπορεί να εγκλωβιστεί σε «συναντήσεις κορυφής», αλλά διεξάγεται συνεχόμενα σε μαζικές μάχες, που ως Αριστερά καλούμαστε να δημιουργήσουμε- πρωτοστατήσουμε ως που να αλλάξουμε τους συσχετισμούς υπέρ της κοινωνική πλειοψηφίας.

Λαμάι Συμεών

Τσατσαρώνη Κατερίνα

Μέλη του Κεντρικού Συμβουλίου της Νεολαίας ΣΥΡΙΖΑ